KEDİ VE KÖPEKLERDE ZEHİRLENME
Kedi ve Köpeklerde Zehirleme (Toksikasyon)
Evcil dostlarımız kedi ve köpeklerin sağlığı için zehirlenme durumları büyük bir tehdit oluşturur. Özellikle ev ortamında ya da dış mekanda karşılaşabilecekleri çeşitli toksik maddeler, anında müdahale gerektiren tehlikeli durumlara yol açabilir.
Çikolata, çamaşır suyu, bazı bitkiler gibi gündelik yaşamda sıkça bulunan maddeler, patili dostlarımız için zararlı olabilir. Bu rehberde, kedi ve köpeklerde zehirlenme belirtilerini tanımayı, ilk yardım adımlarını öğrenmeyi ve onları zehirlenmeye karşı nasıl koruyabileceğinizi öğreneceksiniz.
Evcil hayvanınızın sağlığı için bu bilgileri mutlaka kaydetmeli ve ihtiyaç halinde hızlıca harekete geçmelisiniz!
İçindekiler
- Kedi ve Köpeklerde Zehirlenme Nedenleri
- Kedi ve Köpeklerde Zehirlenme Belirtileri
- Kedi ve Köpek Zehirlenmelerinde İlk Yardım
- Kedi ve Köpeklerde Zehirlenmeyi Önlemenin Yolları
- Kedi ve Köpek Zehirlenmeleri ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular
Kedi ve Köpeklerde Zehirlenme Nedenleri
Kediler ve köpekler oldukça meraklı canlılardır ve çevrelerindeki her şeyi koklama, tadına bakma eğilimindedirler. Bu da onları çeşitli zehirli maddeler ve toksinlerle karşılaşma riskine sokar. İşte evcil hayvanlarda yaygın olarak görülen zehirlenme nedenleri:
Gıda Toksinleri
Çikolata, kafein içeren yiyecekler, üzüm, kuru üzüm, soğan, sarımsak ve sakız gibi bazı gıdalar, evcil hayvanlarda zehirlenmeye neden olabilir.
Kedi ve Köpeklerde Çikolata Zehirlenmesi : Her türlü çikolata ve çikolata ihtiva eden gıdaların içerdikleri teobromin kedi ve köpeklerde zehirlenme yapar, gerekli hızlı müdahale edilmez veya yüksek dozda alınırsa ölüme sebep olabilir.
Kedi ve köpeklerde çikolata zehirlenmesinde daha çok kusma, ishal, titreme, hiperaktivite dediğimiz aşırı hareketlilik, huzursuzluk taşikardi dediğimiz kalbin hızlı atması ve nöbet gibi belirtilere sebep olur.
Kedi ve Köpeklerde Üzüm ve Kuru Üzüm : Bu zehirlenme türü de çok sık karşılaştığımız bir durum. Hem yaş hem de kuru üzüm köpeklerde akut böbrek yetmezliği yapmaktadır.
Eğer köpeğinize yaş veya kuru üzüm verdiyseniz, iştahsızlık, kusma, ataksi, böbrek bölgesine dokunulduğunda ağrı, hassasiyet ile kendini belli eder.
Kedi ve Köpeklerde Sakız (Ksilitol) Zehirlenmesi : Sakız ve diğer şekerlerde kullanılan bir tatlandırıcıdır.
Özellikle köpeklerde hipoglisemi dediğimiz, kan şekerinin aşırı düşmesine neden olur. Kan şekeri aşırı düşen köpek kriz veya nöbet geçirir.
Ksilitol alındıktan birkaç saat sonra zehirlenme gelişir. Ataksi dediğimiz denge kaybı veya kas ve iskelet sistemindeki orantısız hareketler, letarji dediğimiz yaşamsal işlevlerin çok azaldığı sürekli uyku hali, kusma, nöbet ve karaciğer hasarı yapar.
Kedi ve Köpeklerde Küf Zehirlenmesi (Aflatoksin Toksikasyonu) : Evde, dışarıda veya açıkta bırakılan ve bozulan gıdaların bazen bilerek veya bilmeyerek kedi ve köpeğe verilmesi sonucunda , eğer gıdada küf oluşumu ve buna bağlı aflatoksin var ise bu hayvanınızda zehirlenme yapacaktır.
Aflatoksinler kedi ve köpeklerde karaciğer hasarı yaparlar. Bu durum çok ileri bir düzeyde olursa, karaciğer yetmezliği, kusma, sarılık, ishal, letarjiye neden olur.
Ev Temizlik Ürünleri
Çamaşır suyu, deterjanlar, lavabo açıcılar ve diğer temizlik kimyasalları evcil hayvanlarımız için tehlikelidir. Bu ürünlerin içerdiği toksik bileşenler, yanlışlıkla yutulması veya solunması durumunda hızlı bir şekilde zehirlenmeye neden olabilir.
Bitkiler ve Bahçe Ürünleri
Evde veya bahçede yetiştirilen bazı bitkiler de kedi ve köpekler için tehlikelidir. Zambak, aloe vera, sarmaşık gibi bitkiler kedilerde toksik etki gösterirken, haşere ilaçları, gübreler gibi bahçe ürünleri de zehirlenmeye yol açabilir.
Kedi ve Köpeklerde Salyangoz Zehirlenmesi (Tetaldehit Toksikasyonu) : Her yağmurdan sonra kırsal bölgelerde bazen şehirde , bazen de bahçelerimizde yoğun salyangoz artışı görürüz. Bu salyangozları öldürmek için kullanılan ilaçlar maalesef bazen köpekler alabilmektedir.
Özellikle bu zehir ile ölmüş salyangozların kedi ve köpekler tarafından yenmesi ile olur. Özellikle köpekler için oldukça zehirlidir.
Kas titremeleri, nöbetler, yüksek ateş, ataksi dediğimiz kas ve iskelet sistemindeki anormal ve istemsiz hareketler görülür.
İlaçlar
İnsana yönelik reçeteli ilaçlar veya veteriner kontrolü dışında kullanılan hayvan ilaçları, dostlarımızda ciddi yan etkilere neden olabilir. Özellikle ağrı kesiciler, antidepresanlar gibi ilaçlar küçük dozlarda bile toksik olabilir.
Ayrıca internetten satın alınan ve yanlış dozlarda kullanılan iç ve dış parazit ilaçları nedeniyle görülen zehirlenmeler son dönemde sıkça görülmektedir.
Kedi ve Köpeklerde Parol (Parasetamol) Zehirlenmesi : Daha çok beşeride ağrı kesici ateş düşürücü olarak kullanılan bir ilaçtır. Kedi ve köpeklerde toksik ve maalesef çok sık veriliyor. Daha çok ‘’hocam ateşi vardı sanki , ayakları sıcaktı, kulakları sıcaktı , ondan verdim.’’ gibi ifadeler ile karşılaşıyoruz.
Bu beşeri ilaç ciddi karaciğer hasarı yapıyor. Aynı zamanda soluk diş etleri, karın ağrısı, letarji dediğimiz yaşamsal işlevlerin çok azaldığı, sürekli uyku hali ve mide kanaması gibi bulgular ile kendini gösteririz.
Zehirli Maddeler
Böcek ilaçları, fare zehirleri ve antifriz gibi kimyasallar da sıkça karşılaşılan zehirlenme nedenleri arasındadır. Bu maddeler yanlışlıkla yenildiğinde veya deriye temas ettiğinde zehirlenmeye sebep olabilir.
Kedi ve Köpeklerde Antifiriz (Etilen Glikol Toksikasyonu) : Antifiriz zehirlenmesi kedi ve köpeklerde böbrek yetmezliği yapar. Ayrıca nörolojik bozukluklar, letarji dediğimiz yaşamsal işlevlerin çok azaldığı sürekli uyku hali ve kasılma ile kendini gösterir.
Kedi ve Köpeklerde Böcek İlacı Zehirlenmesi (Organofosfat Toksikasyonu) : Böcek ilacı yiyen kedi veya köpeklerde aşırı salya artışı, kasılma, miyosiz dediğimiz göz bebeklerinin küçülmesi ve genel kas ve sinir bozuklukları yer alır.
Kedi ve Köpeklerde Fare Zehiri Zehirlenmesi (Warfarin Toksikasyonu) : Köpek ve kedilerde kanama bozukluğu ve iç kanamaya neden olur.
Belirtileri gaita dediğimiz dışkıda kan ve mide kanaması ile kendini gösterir.
Kedi ve Köpeklerde Zehirlenme Belirtileri
Evcil hayvanlarda zehirlenme belirtileri, maruz kalınan toksik maddeye ve hayvanın özelliklerine göre değişiklik gösterebilir. Ancak, genel olarak kedi ve köpeklerde zehirlenme durumunda görülen en yaygın belirtiler şunlardır:
Kusma ve İshal
Zehirli maddeler mideyi tahriş ettiğinde, ilk belirtilerden biri kusma olabilir. Aynı zamanda, hayvanın vücudu toksinlerden kurtulmaya çalışırken ishal de gözlenebilir. Bu belirtiler sürekli hale geldiğinde zaman kaybetmeden veterinere başvurulmalıdır.
Aşırı Salya Salgılama
Ağız salyasında artış, özellikle bitkiler veya kimyasal maddelerle zehirlenme durumunda sık görülen bir tepkidir. Evcil hayvanınız aniden çok fazla salya salgılamaya başladıysa, bir toksine maruz kalmış olabilir.
İştah Kaybı ve Hareketsizlik
Zehirlenmiş bir evcil hayvan yemek yemeyi reddedebilir ve normalde aktifken uyuşuk bir hale gelebilir. İştah kaybı ve enerji düşüklüğü zehirlenme belirtileri arasında yaygındır.
Nöbet veya Kas Seğirmesi
Özellikle ağır zehirlenmelerde, sinir sistemini etkileyen toksinler nöbet, titreme veya kas seğirmesi gibi ciddi belirtilere yol açabilir. Bu tür durumlarda acil müdahale gereklidir.
Denge Kaybı ve Koordinasyon Bozukluğu
Toksinler sinir sistemini etkilediğinde, hayvanın yürüme tarzında bozulma veya dengesizlik görülebilir. Eğer evcil hayvanınız sersemlemiş veya yürüme zorluğu yaşıyorsa, bu bir zehirlenme işareti olabilir.
Kedi ve Köpek Zehirlenmelerinde İlk Yardım
Evcil hayvanınızda zehirlenme belirtileri fark ettiğinizde, hızla hareket etmek önemlidir. İlk müdahale adımlarını doğru bir şekilde izlemek, evcil hayvanınızın sağlığını korumada kritik bir rol oynar.
Veterinerinizi Arayın
İlk yapmanız gereken şey, en yakın veteriner kliniğine başvurmak veya acil veteriner hattını aramaktır. Durumu detaylı bir şekilde açıklayın ve mümkünse zehir kaynağı hakkında bilgi verin.
Zehirlenme Kaynağını Uzaklaştırın
Eğer evcil hayvanınızın ne ile zehirlendiğini biliyorsanız, toksin kaynağını ortadan kaldırın. Kimyasal bir madde veya bitki olabilir. Ancak, bu maddeyi eldivenle taşıyıp bir poşette saklayarak veterinerinize götürmek de faydalı olabilir.
Kusmayı Tetiklemeyin
Bazı toksik maddeler, kusmaya neden olacak şekilde müdahale edildiğinde daha fazla hasar yaratabilir. Veterinerinizin talimatı olmadan evcil hayvanınızın kusmasını sağlamaya çalışmayın, çünkü bu bazen zararlı olabilir.
Sakin Kalın
Zehirlenme durumlarında sakinliğinizi korumak, doğru müdahale yapabilmeniz için önemlidir. Panik yapmadan veterinerin talimatlarına uyun ve hızlı hareket edin.
Acil Müdahale Gereken Durumlar İçin Hazırlıklı Olun
Eğer nöbet veya bayılma gibi ağır belirtiler gözlemleniyorsa, evcil hayvanınızı veteriner kliniğine hemen ulaştırın. Bu gibi durumlarda hızlı hareket etmek hayat kurtarıcı olabilir.
Kedi ve Köpeklerde Zehirlenmeyi Önlemenin Yolları
Evcil hayvanınızın sağlığını korumanın en iyi yollarından biri, potansiyel zehirlenme risklerini en aza indirmektir. Aşağıdaki adımlar, evcil hayvanınızın güvenliğini sağlamaya yardımcı olabilir:
Zehirli Bitkileri Evinizden Uzak Tutun
Evde veya bahçede bazı bitkiler, özellikle kediler ve köpekler için toksik olabilir. Zambak, aloe vera, difenbahya gibi bitkilerden kaçının ve evcil hayvanınızın ulaşabileceği yerlerde bu tür bitkileri bulundurmayın.
Temizlik Ürünlerini Güvenli Bir Yerde Saklayın
Evcil hayvanınızın erişemeyeceği yerlerde temizlik malzemelerini saklayarak kimyasal maddelere maruz kalmalarını önleyin. Çamaşır suyu, dezenfektan ve yüzey temizleyiciler gibi ürünler, evcil dostlarınız için son derece tehlikelidir.
Gıda Kalıntılarını Kontrol Edin
Çikolata, soğan, üzüm gibi bazı yiyecekler, kediler ve köpekler için zehirli olabilir. Yemek artıkları ve mutfak çöpünün güvenli bir şekilde kapalı olduğundan emin olun. Ayrıca, çiğ et ve kemikler de dikkat edilmesi gereken yiyecekler arasındadır.
İlaçları Ulaşılmaz Yerlerde Tutun
İnsanlara yönelik ilaçlar, evcil hayvanlar için toksik etkiler yaratabilir. Tüm ilaçları evcil hayvanınızın erişemeyeceği şekilde saklayın ve asla veteriner hekiminiz tarafından önerilmeyen bir ilacı evcil hayvanınıza vermeyin.
Dış Mekanda Dikkatli Olun
Dışarıda gezdirirken, özellikle zehirli bitkiler veya böcek ilaçlarına karşı dikkatli olun. Parklarda veya bahçelerde kullanılan böcek ilaçları, gübreler ve diğer kimyasal maddeler evcil hayvanlar için risk teşkil edebilir.
Kediler ve köpekler, yaşam alanlarındaki birçok farklı maddeye karşı hassas olabilir ve yanlışlıkla zehirli maddelere maruz kalmaları durumunda ciddi sağlık sorunları yaşayabilirler.
Bu nedenle, evcil hayvan sahiplerinin zehirlenme belirtilerini tanıması ve riskleri en aza indirmek için gerekli önlemleri alması son derece önemlidir. Eğer evcil hayvanınızda yukarıdaki belirtilerden herhangi birini fark ederseniz, vakit kaybetmeden veteriner hekiminizle iletişime geçin.
Kedi ve köpek zehirlenme vakalarında hızlı müdahale hayati öneme sahiptir, bu yüzden evcil hayvanınıza güvenli bir ortam sağlamak ve herhangi bir şüpheli durumda profesyonel destek almak için her zaman hazırlıklı olun. Tüm evcil hayvan hastalıkları gibi kedi, köpek ve diğer evcil hayvanlarınızın zehirlenme durumlarında Çekmeköy Veteriner Kliniği Petopia acil müdahale hizmetinden yararlanmak için hemen bize ulaşabilirsiniz!
Kedi ve Köpek Zehirlenmeleri ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular
Toksikasyon Nedir?
Toksikasyon, bir organizmanın zararlı veya zehirli bir maddeye (toksin) maruz kalması sonucu vücutta oluşan zehirlenme durumudur. Toksik maddeler, doğal veya yapay kaynaklardan gelebilir ve genellikle doz, maruz kalma süresi ve organizmanın duyarlılığı gibi faktörlere bağlı olarak etkili olur.
Toksikasyon, hem insanlar hem de hayvanlar için hayati tehlike oluşturabilir. Zehirlenme; yutma, soluma, deri teması veya enjeksiyon yoluyla gerçekleşebilir. Özellikle tarım ilaçları, ağır metaller, kimyasal maddeler, ilaçların aşırı dozda alınması ve bazı bitkiler toksikasyonun yaygın nedenlerindendir.
Köpeklerde Zehirlenme Belirtileri Nelerdir?
Köpeklerde zehirlenme türüne göre belirtiler görülmekle beraber genel zehirlenme belirtileri aşağıdaki şekilde sıralanabilir;
* Kusma ve ishal (bazen kanlı olabilir),
* Aşırı salya üretimi,
* İştahsızlık,
*Titreme veya kas spazmları,
* Denge Kaybı ve koordinasyon bozukluğu,
* Letarji (aşırı halzislik) veya aşırı heyecanlanma,
* Nöbetler,
* Hızlı ve sığ nefes alma,
* Solunum zorluğu veya düzensiz nefes alma,
* Solgun, mavi veya sararmış diş etleri,
* Deride döküntüler veya kızarıklık
* Düzensiz nabız,
* Vücut ısısında düşüş veya artış,
* Ağızda kötü koku,
Fare Zehiri Yiyen Kedide Zehirlenme Belirtileri Nelerdir?
Fare zehirleri, kediler için ciddi ve hayati tehlike oluşturan toksik maddeler içerir. Bu tür zehirlerin çoğu, kanın pıhtılaşma mekanizmasını bozarak iç kanamaya neden olan antikoagülanlar içerir. Fare zehiri tüketen bir kedide belirtiler, zehirin türüne ve miktarına bağlı olarak değişebilir. Ancak genel olarak şu semptomlar gözlemlenebilir:
* Burun, ağız veya diş etlerinde kanama,
* Gözlerde veya deride kan lekeleri (hematom)
* İdrar veya dışkıda kan (koyu kahverengi veya kırmızı renk)
* Halsizlik ve uyuşukluk
* Koordinasyon kaybı
* Titreme veya nöbet geçirme
* Mavi veya soluk diş etleri (oksijen eksikliği belirtisi)
* Kalp atışında düzensizlik
* Kusma,
* İştahsızlık ve genel zayıflık,