KEDİ VE KÖPEKLERDE DOĞUM

Kedi ve Köpeklerde Doğum: Belirtiler, Süreç, Riskler ve Sahiplerin Bilmesi Gerekenler

 

Evcil hayvanlarda doğum süreci, hem heyecan verici hem de dikkatle takip edilmesi gereken önemli bir dönemdir. Kedi ve köpeklerde doğum genellikle doğal bir süreç olsa da, bazı durumlarda veteriner müdahalesi gerekebilir. Bu yazıda kedi ve köpeklerde doğumun tüm aşamalarını, belirtilerini, normal-anormal durumları ve sahiplerin bu süreçte nelere dikkat etmesi gerektiğini detaylı şekilde ele alıyoruz.

1. Gebeliğin Süresi ve Temel Bilgiler

 

Kedilerde Gebelik Süresi

 

Ortalama: 63-67 gün

 

Bazı kedilerde 58 gün ile 70 gün arasında değişebilir.

 

Köpeklerde Gebelik Süresi

 

Ortalama: 58-65 gün

 

Irka göre değişiklik gösterebilir:

 

Küçük ırklar: 58-62 gün

 

Orta-büyük ırklar: 60-65 gün

 

Gebeliğin son haftalarında anne adayının iştahı artabilir, memelerde belirginleşme ve kilo artışı gözlemlenir.

2. Doğumun Yaklaştığını Gösteren Belirtiler

 

Doğumdan 12-48 saat önce görülür:

 

En yaygın belirtiler:

 

Vücut ısısının düşmesi (normal 38-39°C → doğuma 12-24 saat kala 37-37,5°C)

 

Huzursuzluk ve yuva arama davranışı

 

İştahın azalması

 

Sık nefes alma ve inleme

 

Sık tüy yalama (özellikle genital bölge)

 

Sahibine daha düşkün olma veya saklanma

 

Kediler daha bağımsızdır ve gizli, sessiz, karanlık yerleri tercih eder.

 

Köpekler ise sahiplerinin yanında olmak ve onlardan destek görmek ister.

3. Doğumun Evreleri

 

Doğum 3 ana evrede gerçekleşir:

 

Evre 1: Hazırlık Evresi (6-18 saat)

 

Rahim kasılmaları başlar fakat dışarıdan çok belirgin değildir.

 

Anne huzursuzdur, yeri eşeler, bazen kusma olabilir.

 

Serviks yavaşça açılır.

 

Bu evre, özellikle ilk doğumlarda daha uzun sürebilir.

Evre 2: Asıl Doğum Evresi (Her yavru 15-60 dk arayla)

 

Anne artık belirgin şekilde ıkınmaya başlar.

 

İlk yavrunun çıkışı genellikle daha uzun sürer (30-60 dakika).

 

Sonraki yavrular genellikle daha hızlı gelir.

 

Yavrular hem baş hem arka ayak gelişiyle doğabilir; ikisi de normaldir.

 

Normal aralık:

 

Kedi: Yavrular arası 10-60 dakika

 

Köpek: Yavrular arası 15-120 dakika Toplam doğum süresi 2-6 saat arasıdır ancak büyük ırk köpeklerde bu süre 12 saate kadar uzayabilir.

Evre 3: Plasentanın Atılması (Her yavru sonrası 5-15 dakika)

 

Her yavru için bir plasenta vardır.

 

Plasenta doğmadan önce bir sonraki yavru gelmemelidir.

 

Anne, plasentayı genelde yer ancak aşırı yemesi kusmaya neden olabilir.

 

Önemli:

 

Plasentanın içeride kalması enfeksiyona yol açabilir.

4. Normal ve Anormal Doğum Belirtileri

 

Normal Durumlar

 

Doğuma yakın memelerden süt gelmesi

 

Yeşilimsi koyu renkli akıntı (köpeklerde normal)

 

Anne yavrunu temizler, plasentayı yer

 

Yavru doğar doğmaz nefes alır, hareket eder

 

Anormal / Tehlikeli Durumlar

 

Aşağıdakilerden biri varsa acil veteriner müdahalesi gerekir:

 

30 dakikadan uzun süren güçlü ıkınmaya rağmen yavrunun gelmemesi

 

2 saatten uzun süren duraklama

 

Kötü kokulu, kahverengi, irinli akıntı

 

Kedi veya köpekte şiddetli ağrı, bağırma

 

Anne baygınlık, halsizlik

 

Yavrunun yarım çıkması ve ilerlememesi

 

Doğumdan sonra yüksek ateş veya sürekli kanama

 

Bir yavruda 6-8 saatten uzun gecikme şüphesi

5. Sahiplerin Doğumda Yapması Gereken Hazırlıklar

 

Doğum Kutusu / Alanı Oluşturun

 

Sessiz, karanlık, stressiz bir yer

 

Havlular, örtüler, yumuşak zemin

 

Oda sıcaklığı: 24-26°C

 

Temiz ve kolay erişilebilir olmalı

 

Hazır Bulunması Gereken Malzemeler

 

Temiz havlu ve bezler

 

Eldiven

 

Steril makas (kordon müdahalesi gerekirse)

 

Termometre

 

Yavru ısısını korumak için ısıtıcı ped

6. Doğum Sırasında Sahibin Rolü

 

Sahip mümkün olduğunca sessiz ve uzaktan takip etmeli.

 

Anneye yardımcı olunması gereken durumlar:

 

Anne yavruyu temizleyemiyorsa

 

Kesesi patlatmıyorsa

 

Yavru nefes almıyorsa (silkeleyerek değil, nazik sürtünme ile canlandırma)

 

Çok zayıf ve bitkinse

 

Sahiplerin kesinlikle yapmaması gerekenler:

 

Gereksiz yere anneye dokunmak

 

Yavruları koklatmadan almak (anne onları reddedebilir)

 

Erken müdahale ile paniğe kapılmak

7. Doğumdan Sonra Anne ve Yavruların Bakımı

 

Yavrular

 

Doğar doğmaz emme refleksi olmalı

 

24 saat içinde kolostrum (ağız sütü) almaları şarttır

 

Üşümeyi önlemek: vücut sıcaklığı 34-36°C olmalı

 

10-15 günde gözler açılır (kedide ve köpekte benzer)

 

Anne

 

Temiz su ve kolay sindirilebilir mama

 

Doğum sonrası ilk 24 saat hafif kanlı akıntı normaldir

 

Süt üretimi için kaliteli beslenme şart

 

Meme kontrolü yapılı (sertlik, kızarıklık, ağrı mastit belirtisi olabilir 

Veteriner Kontrolü

 

ARİFE GÖKÇE'YE TAKINTILI KOMŞUSU MU ZARAR VERDİ? "ARAMA ÇALIŞMALARINDA HEDEF ŞAŞIRTTI"

 

Doğumdan sonraki 24-48 saatte kontrol önerilir

 

Gerekirse ultrason ile içeride plasenta kalıp kalmadığı kontrol edilir

 

Annenin ateşi ölçülür

 

Kalsiyum seviyeleri değerlendirilir (özellikle küçük ırk köpeklerde eklampsi riski vardır)

 

8. Kedi ve Köpeklerde Sık Görülen Doğum Komplikasyonları

 

Distosi (zor doğum)

 

Eklampsi (süt humması) - özellikle toy köpek ırkları

 

Uterus torsiyonu

 

Plasenta retansiyonu

 

Ölü doğum

 

Yavru sıkışması

Annenin yavruyu reddetmesi

 

Bu durumların çoğu hızlı müdahale ile çözülebilir; geç kalınması anne ve yavru kaybına neden olabilir.

 

9. Sezaryen Ne Zaman Gereklidir?

 

Kedi ve köpeklerde sezaryen acil veya planlı olabilir.

 

Acil sezaryen gerektiren durumlar:

 

Kuvvetli ıkınmaya rağmen 30-60 dakikada yavru gelmemesi

 

Yavruda sıkışma

 

Anne aşırı bitkin, şokta

 

Kanlı, kötü kokulu akıntı

 

Ultrason/PCR'de yavru nabzında düşme

Planlı sezaryen gereken durumlar:

 

Brachycephalic ırklar (French Bulldog, Bulldog, Pug)

 

Daha önce zor doğum hikâyesi

 

Tek yavru gebelik

 

Anne pelvis anomalisi

 

10. Sonuç: Doğum Doğal Bir Süreçtir, Ama Takip Şarttır

 

Kedi ve köpeklerde doğum çoğunlukla kendiliğinden sağlıklı şekilde gerçekleşir. Ancak süreç doğru takip edilmediğinde hem anne hem de yavrular risk altına girebilir. Sahiplerin doğuma hazırlıklı olması, belirtileri bilmesi ve gerektiğinde hızlı şekilde veteriner desteği alması yavru kayıplarını büyük ölçüde önler.

Çağlayan Veteriner Kliniği olarak 7/24 patili dostlarımız için hizmetinizdeyiz.